"Monks, I will teach you the eight unruly horses and eight faults in horses, the eight unruly men and eight faults in men. Listen and pay close attention. I will speak."


Này các Tỷ-kheo, Ta sẽ giảng về tám loại ngựa chưa điều phục, tám tánh xấu của con ngựa, tám hạng người chưa điều phục, tám tánh xấu của con người. Hăy lắng nghe và suy nghiệm kỹ, ta sẽ nói.

 

-"As you say, lord,"
The monks replied.


-"Thưa vâng, bạch Thế Tôn."
Các tỷ-kheo ấy vâng đáp Thế Tôn.

 

The Blessed One said:
-"Now, which are the eight unruly horses and eight faults in horses?

Thế tôn nói như sau :
-" Này các Tỷ-kheo, thế nào là tám loại ngựa chưa được điều phục ? Thế nào là tám tánh xấu của ngựa ?"

 

There is the case where some unruly horses — when goaded, ordered, and told 'Go!' by the charioteer — back up and push the chariot back with their hindquarters. Some unruly horses are like this. This is the first fault in a horse.


Ở đây, này các Tỷ-kheo, có loại ngựa chưa được điều phục, khi bảo đi, bị gậy thúc, bị người đánh xe la và thúc đẩy, nó đi lùi, và với lưng, làm chiếc xe chạy ṿng lại. Như vậy, này các Tỷ-kheo, đây là loại ngựa chưa được điều phục. Này các Tỷ-kheo, đây là tánh xấu thứ nhất của con ngựa.

 

Then again, some unruly horses — when goaded, ordered, and told 'Go!' by the charioteer — jump back and hit the carriage railing, breaking the triple bar. Some unruly horses are like this. This is the second fault in a horse.


Lại nữa, này các Tỷ-kheo, ở đây có loại ngựa chưa được điều phục, khi bảo đi, bị gậy thúc hay bị người đánh xe la, nó nhảy lùi, đạp vào thành xe, làm găy gọng xe. Như vậy, này các Tỷ-kheo, đây là loại ngựa chưa được điều phục. Này các Tỷ-kheo, đây là tánh xấu thứ hai của con ngựa.

 

Then again, some unruly horses — when goaded, ordered, and told 'Go!' by the charioteer — kick the chariot pole and stomp on it. Some unruly horses are like this. This is the third fault in a horse.


Lại nữa, này các Tỷ-kheo, ở đây có loại ngựa chưa được điều phục, khi bảo đi, bị gậy thúc hay bị người đánh xe la, rút bắp vế ra khỏi gọng xe và dẫm nát gọng xe. Như vậy, này các Tỷ-kheo, đây là loại ngựa chưa được điều phục. Này các Tỷ-kheo, đây là tánh xấu thứ ba của con ngựa.

 

Then again, some unruly horses — when goaded, ordered, and told 'Go!' by the charioteer — go off the road and make the chariot turn over. Some unruly horses are like this. This is the fourth fault in a horse.


Lại nữa, này các Tỷ-kheo, ở đây có loại ngựa chưa được điều phục, khi bảo đi, bị gậy thúc hay bị người đánh xe la, liền đi con đường xấu và làm cho xe bị lạc hướng. Như vậy, này các Tỷ-kheo, đây là loại ngựa chưa được điều phục. Này các Tỷ-kheo, đây là tánh xấu thứ bốn của con ngựa.

 

Then again, some unruly horses — when goaded, ordered, and told 'Go!' by the charioteer — rear up and paw the air. Some unruly horses are like this. This is the fifth fault in a horse.


Lại nữa, này các Tỷ-kheo, ở đây có loại ngựa chưa được điều phục, khi đă đi, bị gậy thúc hay bị người đánh xe la, nó trường đứng phía chân trước và đạp lên không trung với chân trước. Như vậy, này các Tỷ-kheo, đây là loại ngựa chưa được điều phục. Này các Tỷ-kheo, đây là tánh xấu thứ năm của con ngựa.

 

Then again, some unruly horses — when goaded, ordered, and told 'Go!' by the charioteer — not heeding the goad, bite through the bit with their teeth and go where they will. Some unruly horses are like this. This is the sixth fault in a horse.


Lại nữa, này các Tỷ-kheo, ở đây có loại ngựa chưa được điều phục, khi bảo đi, bị gậy thúc hay bị người đánh xe la, không để ư đến người đánh xe la, không để ư đến cây gậy thúc ngựa, lấy răng nghiền hàm thiết (khớp ngựa) ngựa và đi chỗ nào nó muốn. Như vậy, này các Tỷ-kheo, đây là loại ngựa chưa được điều phục. Này các Tỷ-kheo, đây là tánh xấu thứ sáu của con ngựa.

 

Then again, some unruly horses — when goaded, ordered, and told 'Go!' by the charioteer — go neither forward nor back, but stand right there like a post. Some unruly horses are like this. This is the seventh fault in a horse.


Lại nữa, này các Tỷ-kheo, ở đây có loại ngựa chưa được điều phục, khi bảo đi, bị gậy thúc hay bị người đánh xe la, không đi tới, không đi lui, đứng lại tại chỗ như một cột trụ. Như vậy, này các Tỷ-kheo, đây là loại ngựa chưa được điều phục. Này các Tỷ-kheo, đây là tánh xấu thứ bảy của con ngựa.

 

Then again, some unruly horses — when goaded, ordered, and told 'Go!' by the charioteer — draw in their forefeet, draw in their hindfeet, and sit down right there on their four feet. Some unruly horses are like this. This is the eighth fault in a horse.


Lại nữa, này các Tỷ-kheo, ở đây có loại ngựa chưa được điều phục, khi bảo đi, bị gậy thúc hay bị người đánh xe la, liền tréo hai chân trước, tréo lại hai chân sau, và quỵ xuống bốn chân tại đấy. Như vậy, này các Tỷ-kheo, đây là loại ngựa chưa được điều phục. Này các Tỷ-kheo, đây là tánh xấu thứ tám của con ngựa.

 

These, monks, are the eight unruly horses and eight faults in horses."


Này các Tỷ-kheo, đây là tám loại ngựa chưa được điều phục và tám tánh xấu của con ngựa.

 

And which are the eight unruly men and eight faults in men?


Và này các Tỷ-kheo, thế nào là tám hạng người chưa được điều phục và tám tánh xấu của con người ?

 

There is the case where the monks accuse a monk of an offense. He, being accused of an offense by the monks, denies the offense, [saying,] 'I don't remember. I don't remember.' He, I tell you, is just like the unruly horse who — when goaded, ordered, and told 'Go!' by the charioteer — backs up and pushes the chariot back with its hindquarters. Some unruly men are like this. This is the first fault in a man.


Ở đây, này các Tỷ-kheo, các Tỷ-kheo buộc tội một Tỷ-kheo phạm tội. Tỷ-kheo ấy bị các Tỷ-kheo buộc tội, tránh né (vấn đề) như là không nhớ, nói rằng : "Tôi không nhớ, tôi không nhớ ". Ví như, này các Tỷ-kheo, con ngựa chưa được điều phục ấy, khi bảo đi, bị gậy thúc, hay bị người đánh xe la, nó đi lùi với cái lưng làm cho cái xe chạy ṿng lại. Này các Tỷ-kheo, Ta nói rằng, người này giống như ví dụ ấy. Như vậy, này các Tỷ-kheo, đây là hạng người chưa được điều phục. Này các Tỷ-kheo, đây là tánh xấu thứ nhất của con người.

 

Then again, the monks accuse a monk of an offense. He, being accused of an offense by the monks, attacks the accuser: 'What use is there in your speaking, you inexperienced fool. Think of yourself as worthy to be spoken to.' He, I tell you, is just like the unruly horse who — when goaded, ordered, and told 'Go!' by the charioteer — jumps back and hits the carriage railing, breaking the triple bar. Some unruly men are like this. This is the second fault in a man.


Lại nữa, này các Tỷ-kheo, các Tỷ-kheo buộc tội một Tỷ-kheo phạm tội. Tỷ-kheo ấy bị các Tỷ-kheo buộc tội, phát ra lời chất vấn Tỷ-kheo buộc tội : "Thầy lấy quyền ǵ mà nói, này kẻ ngu Śha không thông minh ? Tại sao Thầy nghĩ rằng Thầy phải nói ? " Ví như, này các Tỷ-kheo, con ngựa chưa được điều phục ấy, khi bảo đi, bị gậy thúc, hay bị người đánh xe la, nó nhảy lùi lại, đạp vào thành xe, làm găy gọng xe. Này các Tỷ-kheo, Ta nói rằng, người này giống như ví dụ ấy. Như vậy, này các Tỷ-kheo, đây là hạng người chưa được điều phục. Này các Tỷ-kheo, đây là tánh xấu hai của con người.

 

Then again, the monks accuse a monk of an offense. He, being accused of an offense by the monks, accuses the accuser in return: 'You, too, have committed an offense of this name. You make amends for it first.' He, I tell you, is just like the unruly horse who — when goaded, ordered, and told 'Go!' by the charioteer — kicks the chariot pole and stomps on it. Some unruly men are like this. This is the third fault in a man.


Lại nữa, này các Tỷ-kheo, các Tỷ-kheo buộc tội một Tỷ-kheo phạm tội. Tỷ-kheo ấy bị các Tỷ-kheo buộc tội, liền cật nạn Tỷ-kheo buộc tội : "Thầy cũng phạm tội tên là như vậy. Vậy Thầy hăy phát lộ trước". Ví như, này các Tỷ-kheo, con ngựa chưa được điều phục ấy, khi bảo đi, bị gậy thúc, hay bị người đánh xe la, rút bắp vế ra khỏi xe và dẫm nát gọng xe. Này các Tỷ-kheo, Ta nói rằng, người này giống như ví dụ ấy. Như vậy, này các Tỷ-kheo, đây là hạng người chưa được điều phục. Này các Tỷ-kheo, đây là tánh xấu ba của con người.

 

Then again, the monks accuse a monk of an offense. He, being accused of an offense by the monks, wanders from one thing to another, straying outside the topic, displaying anger, irritation, & sulkiness. He, I tell you, is just like the unruly horse who — when goaded, ordered, and told 'Go!' by the charioteer — goes off the road and makes the chariot turn over. Some unruly men are like this. This is the fourth fault in a man.


Lại nữa, này các Tỷ-kheo, các Tỷ-kheo buộc tội một Tỷ-kheo phạm tội. Tỷ-kheo ấy bị các Tỷ-kheo buộc tội, liền tránh né vấn đề với một vấn đề khác, hướng dẫn câu chuyện ra ngoài và biểu lộ phẫn nộ, sân hận, bất măn. Ví như, này các Tỷ-kheo, con ngựa chưa được điều phục ấy, khi bảo đi, bị gậy thúc, hay bị người đánh xe la, liền đi vào con đường xấu và làm cho xe bị lạc hướng. Này các Tỷ-kheo, Ta nói rằng, người này giống như ví dụ ấy. Như vậy, này các Tỷ-kheo, đây là hạng người chưa được điều phục. Này các Tỷ-kheo, đây là tánh xấu thứ tư của con người.

 

Then again, the monks accuse a monk of an offense. He, being accused of an offense by the monks, speaks waving his arms around in the midst of the Sangha. He, I tell you, is just like the unruly horse who — when goaded, ordered, and told 'Go!' by the charioteer — rears up and paws the air. Some unruly men are like this. This is the fifth fault in a man.


Lại nữa, này các Tỷ-kheo, các Tỷ-kheo buộc tội một Tỷ-kheo phạm tội. Tỷ-kheo ấy bị các Tỷ-kheo buộc tội, liền nói ba hoa, khua tay múa chân. Này các Tỷ-kheo, ví như con ngựa chưa được điều phục ấy, khi bảo đi, bị gậy thúc, hay bị người đánh xe la, liền trườn đứng phía thân trước và đạp lên không với chân trước. Này các Tỷ-kheo, Ta nói rằng, người này giống như ví dụ ấy. Như vậy, này các Tỷ-kheo, đây là hạng người chưa được điều phục. Này các Tỷ-kheo, đây là tánh xấu thứ năm của con người.

 

Then again, the monks accuse a monk of an offense. He, being accused of an offense by the monks, not heeding the Sangha, not heeding his accuser, goes off where he will, still an offender. He, I tell you, is just like the unruly horse who — when goaded, ordered, and told 'Go!' by the charioteer — not heeding the goad, bites through the bit with its teeth and goes where it will. Some unruly men are like this. This is the sixth fault in a man.


Lại nữa, này các Tỷ-kheo, các Tỷ-kheo buộc tội một Tỷ-kheo phạm tội. Tỷ-kheo ấy bị các Tỷ-kheo buộc tội, không để ư đến chúng Tăng, không để ư đến các Tỷ-kheo buộc tội, vị ấy đi chỗ nào vị ấy muốn. Này các Tỷ-kheo, ví như con ngựa chưa được điều phục ấy, khi bảo đi, bị gậy thúc, hay bị người đánh xe la, không để ư đến người đánh xe, không để ư đến cây roi, lấy răng nghiến hàm thiết ngựa, và đi chỗ nào nó muốn. Này các Tỷ-kheo, Ta nói rằng, người này giống như ví dụ ấy. Như vậy, này các Tỷ-kheo, đây là hạng người chưa được điều phục. Này các Tỷ-kheo, đây là tánh xấu thứ sáu của con người.

 

Then again, the monks accuse a monk of an offense. He, being accused of an offense by the monks, [after saying,] 'I've neither committed an offense, nor have I committed an offense,' vexes the Sangha by falling silent. He, I tell you, is just like the unruly horse who — when goaded, ordered, and told 'Go!' by the charioteer — goes neither forward nor back, but stands right there like a post. Some unruly men are like this. This is the seventh fault in a man.


Lại nữa, này các Tỷ-kheo, các Tỷ-kheo buộc tội một Tỷ-kheo phạm tội. Tỷ-kheo ấy bị các Tỷ-kheo buộc tội, liền nói : "Tôi không phạm tội, tôi không có phạm tội" và vị ấy làm chúng Tăng bực ḿnh với sự im lặng. Này các Tỷ-kheo, ví như con ngựa chưa được điều phục ấy, khi bảo đi, bị gậy thúc, hay bị người đánh xe la, không đi tới, không đi lui, đứng lại như một cột trụ. Này các Tỷ-kheo, Ta nói rằng, người này giống như ví dụ ấy. Như vậy, này các Tỷ-kheo, đây là hạng người chưa được điều phục. Này các Tỷ-kheo, đây là tánh xấu thứ bảy của con người.

 

Then again, the monks accuse a monk of an offense. He, being accused of an offense by the monks, says this: 'Why do you venerable ones persecute me so much? I'll disavow the training and return to the lower life.' On having disavowed the training and returned to the lower life he says, 'I hope you venerable ones are gratified now!' He, I tell you, is just like the unruly horse who — when goaded, ordered, and told 'Go!' by the charioteer — draws in its forefeet, draws in its hind feet, and sits down right there on its four feet. Some unruly men are like this. This is the eighth fault in a man.


Lại nữa, này các Tỷ-kheo, các Tỷ-kheo buộc tội một Tỷ-kheo phạm tội. Tỷ-kheo ấy bị các Tỷ-kheo buộc tội, nói như sau : "Tại sao các Tôn giả lại quá lo cho tôi. Bắt đầu từ nay, tôi sẽ từ bỏ bọc và hoàn tục". Rồi vị ấy sau khi từ bỏ học pháp và hoàn tục nói như sau : "Nay các Tôn giả ấy được hoan hỷ". Này các Tỷ-kheo, ví như con ngựa chưa được điều phục ấy, khi bảo đi, bị gậy thúc, hay bị người đánh xe la, liền tréo lại hai chân trước, tréo lại hai chân sau và nằm xuống bốn chân tại đấy. Này các Tỷ-kheo, Ta nói rằng, người này giống như ví dụ ấy. Như vậy, này các Tỷ-kheo, đây là hạng người chưa được điều phục. Này các Tỷ-kheo, đây là tánh xấu thứ tám của con người.

 

These, monks, are the eight unruly men and eight faults in men.


Này các Tỷ-kheo, đây là tám hạng người chưa được điều phục và tám tánh xấu của con người.